حمله قلبی یا سکته قلبی؛ علائم و راه‌های درمان
حمله قلبی چیست؟
حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که خون به اندازه کافی در اختیار عضله قلب قرار نمی‌گیرد. این عارضه با نام انفارکتوس میوکارد قلبی (Myocardial infarction) نیز معرفی می‌شود و به طور ناگهانی فرد را درگیر می‌کند. حمله قلبی یک وضعیت اورژانسی است و اگر اقدامات درمانی به موقع انجام نشود، زندگی بیمار تهدید خواهد شد. هر چقدر اختلال خونرسانی به قلب مدت زمان بیشتری را به خود اختصاص دهد به همان میزان بر آسیب قلبی افزوده خواهد شد.
حمله قلبی چگونه است؟
حمله قلبی معمولا زمانی رخ می‌دهد که انسدادی در شریان‌های کرونری وجود داشته باشد. یکی از مهمترین دلایلی که باعث بروز این عارضه می‌شود، چربی خون یا همان کلسترول است. کلسترول به دو شکل hdl و ldl در آزمایش خون نشان داده می‌شود.
بالا بودن سطح ldl می‌تواند زمینه را برای بروز حمله قلبی فراهم کند. از ldl تحت عنوان چربی خون بد یا لیپوپروتئین با چگالی پایین نیز یاد می‌شود. در این حالت چربی‌های اضافه در شریان‌های خون رسوب می‌کنند و باعث ایجاد پلاک خواهند شد. پلاک‌ها مانعی در مسیر جریان خون در رگ‌ها هستند و باعث سفت شدن شریان‌ها میشوند. این امر مسیر داخلی رگ‌های خونی را محدود و تنگ می‌کند و خونرسانی به قلب مختل خواهد شد. در این حالت گفته می‌شود آترواسکلروزیس (Atherosclerosis) یا تصلب شرایین بروز کرده است.
گاهی اوقات نیز پلاک‌ها می‌توانند تجزیه شده و زمینه را برای ایجاد لخته خون فراهم کنند. لخته خون به سمت قلب و مغز حرکت کرده و منجر به بروز بیماری‌های قلبی و مغزی می‌شود.
سکته قلبی چیست؟
به طور کلی سکته و حمله قلبی بجای یکدیگر استفاده میشوند. اگر بخواهیم کمی در مورد آنها دقیق‌تر شویم؛ باید گفت زمانی که عملکرد قلب به دلیل مشکلات الکتریکی دچار اختلال می‌شود، سکته قلبی رخ می‌دهد که منجر به ایست قلبی می‌شود، اما حمله قلبی معمولا به دلیل بروز مشکل در شریان‌های خون است. هر دو عارضه باعث آسیب به عضله قلب میشوند.
انواع حمله قلبی
اسپاسم (گرفتگی) عروق کرونر یا آنژین ناپایدار
در این حالت بیمار با حمله حاد عروق کرونری قلب مواجه می‌شود. ممکن است درد قفسه سینه در زمان استراحت بروز کند، همچنین بیمار مدت زمان طولانی‌تری درد را تجربه خواهد کرد. درمان این بیماری قلبی با دارو و استراحت امکان‌پذیر نیست. در مقابل آنژین ناپایدار، آنژین پایدار وجود دارد. در این حالت بروز علائم بیماری با فعالیت بدنی در ارتباط است. یعنی علائم زمانی ظاهر میشوند که فعالیت‌های بدنی به حد خاصی رسیده باشند.
انفارکتوس میوکارد( ST (STEMI
در این حالت یکی از شریان‌های اصلی قلب دچار آسیب شده است. این شریان‌ها به خون اجازه می‌دهند تا اکسیژن و مواد مغذی برای عضله قلب تامین شود. این بیماری می‌تواند به صورت حاد ایجاد شود. در این حالت احتمال بروز آریتمی بطنی نیز وجود دارد. این امر ریسک بروز ایست قلبی را افزایش خواهد داد.
انفارکتوس میوکارد (ST (NSTEMI
در این حالت بیماری قلبی شدت متوسط دارد. در طی آن، یک شریان خونی به طور جزیی دچار انسداد شده است. البته این امر به این معنا نیست که خطری متوجه بیمار نمی‌شود. علائم این انفارکتوس میوکارد مشابه با نوع شدید است. به همین دلیل باید برای درمان بیماری به سرعت اقدام نمود.
علائم سکته یا حمله قلبی
- درد در قفسه سینه (آنژین صدری)
- تنگی نفس
- احساس سرگیجه
- سبکی سر
- حالت تهوع
- استفراغ
- خس خس سینه و سرفه
- عرق سرد
- احساس شدید اضطراب که بیشتر شبیه حمله پانیک است.
علل بروز سکته قلبی
علت سکته قلبی، عمدتا مربوط به بیماری‌های عروق کرونر یا همان CHD است. در طی آن شریان‌های اصلی که وظیفه خونرسانی به قلب را برعهده دارند، دچار آسیب میشوند.این آسیب (آترواسکلروز) معمولا به دلیل افزایش سطح کلسترول خون و ایجاد پلاک، رخ می‌دهد. سیگار کشیدن، رژیم غذایی ناسالم، نداشتن فعالیت ورزشی منظم، مصرف بیش از حد نوشیدنی‌های الکلی، فشار خون بالا و حتی دیابت از جمله دلایلی هستند که می‌توانند زمینه را برای بروز آترواسکلروز فراهم کنند.
دلیل سکته قلبی می‌تواند مربوط به لخته خون باشد. پلاک‌ها در ایجاد لخته خون نقش مهمی دارند. اگر آنها دچار ترکیدگی شوند، مواد شیمیایی حاصل از آنها می‌توانند منجر به لخته شدن خون شوند. با حرکت لخته به سمت قلب، خونرسانی دچار اختلال می‌شود و در نتیجه حمله قلبی رخ می‌دهد.
روش های درمان حمله قلبی
باید بدانید راهی برای درمان حمله قلبی وجود ندارد، شیوه‌های درمان تنها به کنترل بیماری کمک کرد و ریسک بازگشت بیماری را کاهش می‌دهند.
تغییر سبک زندگی
گاهی اوقات با ترک عادات اشتباه می‌توان به راحتی حمله قلبی را درمان کرد. از جمله عادات اشتباه می‌توان به مصرف دخانیات، رژیم غذایی پرچرب، نداشتن برنامه ورزشی منظم و مناسب، کنترل نکردن استرس و فشار‌های روحی و کنترل نکردن بیماری‌های زمینه‌ای اشاره کرد.
مصرف داروهای قلب
گاهی اوقات نیز در کنار تغییر سبک زندگی، مصرف داروهای شیمیایی توصیه خواهند شد. این داروها از ایجاد لخته خون جلوگیری کرده و باعث میشوند جریان خون حالت طبیعی داشته باشند.
جراحی قلب
در صورتیکه شدت آسیب زیاد باشد و تغییر سبک زندگی و مصرف دارو برای درمان بیماری کافی نباشد، جراحی قلب به عنوان راه‌حلی مناسب پیشنهاد می‌شود.
آنژیوپلاستی (Angioplasty) و استنت گذاری
برای این منظور جراح کاتتری همراه با یک بالون به قسمت باریک رگ وارد می‌کند. با باد کردن بالون، رسوبات چربی نیز از بین خواهد رفت. گاهی اوقات به منظور باز نگه داشتن رگ از استنت نیز استفاده می‌شود.
پیوند قلب
چنانچه قلب آسیب بسیار شدیدی دیده باشد، پیوند قلب به عنوان آخرین راه‌حل پیشنهاد خواهد شد.
برای درمان سکته قلبی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای بررسی سیستم قلبی و عروقی بدن شما می‌تونید با دکتر سهرابی، متخصص قلب و عروق در شهریار مشورت داشته باشید. متخصص قلب و عروق می‌تواند ناراحتی‌های عروق کرونر، بیماری‌های قلبی مادرزادی، و بیماری‌های دریچه قلب را تشخیص و درمان کند. البته معمولا برای درمان از روش‌های غیر تهاجمی مانند دارو استفاده خواهند کرد. در صورتیکه مشکل با روش‌های درمان غیر تهاجمی حل نشود، بیمار به جراح قلب معرفی می‌شود.